วงจรธุรกิจ (Business Life Cycle) คือวงจรที่แสดงความเปลี่ยนแปลงของธุรกิจในแต่ละช่วงที่มีลักษณะแตกต่างกัน ตามรายได้และเวลาที่เปลี่ยนแปลงไป กราฟที่ควรจะเป็นคือยิ่งเวลาผ่านไปนาน รายได้ยิ่งเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ความรู้และเข้าใจเกี่ยวกับแต่ละช่วงของวงจรธุรกิจจะช่วยทำให้ผู้บริหารมองเห็นปัญหาได้ไว คิดหากลยุทธ์แก้ไขได้ทันท่วงที โดยวงจรธุรกิจประกอบด้วย 4 ขั้นตอน ได้แก่
1) ขั้นตอนในการหาโอกาสและพัฒนาไอเดีย (Opportunist / Start-Up)
ช่วงเวลาแห่งการเริ่มต้นธุรกิจ เป็นช่วงเวลาสำหรับการพบปะผู้คนและพยายามหาทางนำไอเดียทางธุรกิจของผู้ประกอบการ เพื่อนำไปพัฒนาเป็นสินค้าหรือบริการต่อไป ในระยะนี้เป็นช่วงเวลาแห่งการลองผิดลองถูก และยังมีรายได้ไม่มาก ทำให้ธุรกิจจำนวนมากจะหยุดลงในขั้นนี้ ดังนั้น ในระหว่างที่รูปแบบการทำงานหรือรูปแบบของธุรกิจยังไม่ชัดเจน จึงควรจ้างพนักงานเท่าที่จำเป็น เพื่อเป็นการลดต้นทุนให้ได้มากที่สุด ในระหว่างที่กำลังมองหาโมเดล โครงสร้างองค์กรที่เหมาะสมกับธุรกิจของตนเองมากที่สุด
2) ขั้นการเติบโตของธุรกิจ (Growth)
ธุรกิจจะเริ่มชัดเจนมากขึ้น ผู้ประกอบการได้นำสินค้าหรือบริการเข้าสู่ตลาดเรียบร้อยแล้ว โดยระหว่างขั้นนี้ผู้ประกอบการจะต้องใช้เวลาสร้างทีมที่มั่นคงและจ้างงานผู้เชี่ยวชาญด้านต่างๆ เพิ่มเติม เพื่อคอยปรับปรุงสินค้าหรือบริการให้สอดคล้องกับกับตลาด หรือตอบโจทย์กลุ่มเป้าหมายมากที่สุด รวมถึงให้ความสำคัญกับการพัฒนาทีมงานให้มีศักยภาพมากขึ้น จ้างผู้ที่มีความรู้ความเชี่ยวชาญมาร่วมทีม เพื่อจัดการคุณภาพของสินค้า (Quality management) ให้พัฒนาอย่างต่อเนื่องและการรักษาความสัมพันธ์ที่ดีกับลูกค้า (Customer relationship management) ด้วยเช่นกัน
3) ขั้นที่ธุรกิจเริ่มอยู่ตัว (Maturity)
5% ต่อปีคืออัตราการเติบโตโดยประมาณของธุรกิจที่จะทำให้ผู้ประกอบการรู้สึกถึงความมั่นคงได้ในขั้นนี้ เนื่องจากเป็นช่วงแรกที่ผู้ประกอบการ จะสามารถเริ่มจ่ายเงินปันผลจากผลกำไรได้ การบริหารจัดการของธุรกิจจะเริ่มมีระเบียบแบบแผน มีขั้นตอนการทำงานที่ชัดเจน และมีโมเดลทางธุรกิจที่ชัดเจนเช่นเดียวกัน
แม้ว่าจะเป็นขั้นที่ธุรกิจเริ่มอยู่ตัว แต่ก็นับว่าอยู่ในจุดที่ “อันตรายมากที่สุด” ด้วยเช่นกัน เพราะนับว่าเป็นขั้นที่จะชี้ชะตาในขั้นต่อไป ว่าธุรกิจจะขยายตัวได้ หรือปล่อยให้ธุรกิจอิ่มตัวต่อไป มีรายได้ที่เท่าเดิม และอาจจะทำให้ผลประกอบการทางธุรกิจตกต่ำได้ในอนาคต
4) ขั้นที่ธุรกิจต้องวางแผนเติบโตระยะยาว (Stable Growth/ Decline)
จากแผนภาพด้านบนจะเห็นได้ว่า หากธุรกิจไม่สามารถขยายตัวต่อจากขั้นที่ 3 ธุรกิจจะเผชิญกับผลประกอบการทางธุรกิจที่ลดลง (Decline) อย่างเต็มรูปแบบ
เมื่อรายได้ทางธุรกิจมีแนวโน้มคงตัว หรือลดลงจากคู่แข่งที่มีมากขึ้น ก็ย่อมมีแนวโน้มที่จะสูญเสียส่วนแบ่งในตลาด กลุ่มลูกค้าอาจลดจำนวนลง หากธุรกิจไม่สามารถปรับตัวได้ในขั้นนี้ ผู้ประกอบการอาจจะต้องปิดกิจการลงในที่สุด
ธุรกิจทุกเจ้าที่ตกต่ำลงในขั้นนี้ เกิดจากเข้าของกิจการไม่ได้ใช้เวลามากพอในการพิจารณา หรือลงมือทำเพื่อเปลี่ยนแปลงธุรกิจให้ดีขึ้น เพราะไม่รู้ว่าตอนนี้ตนเองกำลังอยู่ในขั้นใดนั่นเอง
แหล่งอ้างอิง
https://tbadenmark.dk/category/blog/
https://www.forbes.com/sites/theyec/2018/01/11/business-life-cycle-spectrum-where-are-you/